ARTYKUŁ: Zespół Aspergera, a Zaburzenia Spektrum Autyzmu
Nowe podejście do Zespołu Aspergera
Elon Musk, Anthony Hopkins czy Dan Aykroyd – co łączy te trzy postacie? Oprócz rozpoznawalności ich nazwisk na całym świecie cierpią one na zaburzenie rozwojowe określane, jako Zespół Aspergera. Do 2022 roku Zespół Aspergera był uznawany za lżejszą formę autyzmu i był opisywany jako osobna jednostka diagnostyczna. Jednak w nowej Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) wprowadzonej przez Światową Organizacje Zdrowia, Zespół Aspergera przestał oficjalnie istnieć, a jego objawy i specyfika zostały włączone w Zaburzenia Spektrum Autyzmu (ASD).
Czym charakteryzował się Zespół Aspergera? Co oznacza ta zmiana w klasyfikacji ICD dla dzieci i dorosłych, u których go zdiagnozowano? Jakie pozytywy niesie ze sobą nowa klasyfikacja ICD? W tym tekście przedstawimy pigułkę wiedzy na temat nowego podejścia do Zespołu Aspergera.
Nieprzeciętny umysł, a trudności w relacjach
Nazwa „Zespół Aspergera” pochodzi od nazwiska austriackiego pediatry Hansa Aspergera, który w 1944 roku opisał dzieci mające trudności z nawiązywaniem przyjaźni i relacjami interpersonalnymi. Był to początek wskazania pewnych charakterystycznych cech, które zostały szerzej opisane w 1981 roku przez Lorny Wing – psychiatrę dziecięcą zajmującą się badaniem autyzmu. Dzieci z Zespołem Aspergera wykazywały tylko część cech autystycznych ponieważ wyróżniała je dobrze rozwinięta mowa oraz prawidłowy poziom rozwoju poznawczego w tym wysoki iloraz inteligencji.
Jakie cechy autystyczne były wspólne? Przede wszystkim kłopoty w nawiązywaniu relacji społecznych, a jest to związane z trudnościami w rozumieniu emocji i zachowań innych ludzi. Osoby te są bardzo wycofane i powściągliwe w interakcjach oraz cechuje je duża obojętność wobec innych.
Specyficzne zainteresowania i prawidłowa mowa
U osób z Zespołem Aspergera rozwój mowy przebiega zazwyczaj prawidłowo, a ich komunikacja jest logiczna i zrozumiała. Można jednak zauważyć pewną specyfikę w sposobie wyrażania się – może on być perfekcyjny, pedantyczny, ale równocześnie pozbawiony ładunku emocjonalnego. Dużym wyzwaniem dla nich jest zrozumienie komunikacji niewerbalnej, np.: mimiki twarzy czy gestów.
Od Zespołu Aspergera do spektrum autyzmu (ASD)
Zaburzenia Spektrum Autyzmu (ASD) to całościowe zaburzenie, w którym rozwój przebiega w odmienny sposób. Diagnoza opiera się na trzech głównych objawach autystycznych: trudnościach w kontaktach społecznych, usztywnieniach zachowania oraz opóźnionym rozwojem mowy. Niemniej jednak każdy przypadek jest indywidualny, a specyfika spektrum autyzmu jest bardzo szeroka. Z tego względu Zespół Aspergera stał się częścią ASD.
W nowej klasyfikacji ICD-11, która została opublikowana w 2022 roku nazwa Zespołu Aspergera przestała obowiązywać. Czy to dobra zmiana? Tak, gdyż daje to szansę na lepsze uchwycenia objawów, ponieważ każdego dnia wzbogaca się wiedza na temat Zaburzeń Spektrum Autyzmu.
Najnowsze doniesienia naukowe oraz współpraca wielu specjalistów ukazują świeże spojrzenie na symptomy, które mieszczą się w tym wspólnym spektrum autyzmu. Ta zmiana ułatwi dzieciom i dorosłym uzyskanie diagnozy uwzględniającej ich indywidualne cechy oraz da możliwość całościowego podejścia do każdego przypadku. Nie tylko jest to istotne dla usprawnienia diagnostyki, ale także stwarza szansę na lepsze dopasowanie wsparcia terapeutycznego.
Ostatnim ważnym aspektem w nowym podejściu do autyzmu jest większa akceptacja społeczna, ponieważ uznawanie go jako spektrum, przyczynia się do lepszego zrozumienia osób z różnymi cechami autystycznymi. Odpowiednio dobrana terapia stwarza możliwość odkrycia i rozwijania potencjału oraz wyjątkowości każdej osoby w spektrum. W ciekawej książce „Urodziłem się pewnego błękitnego dnia. Pamiętniki nadzwyczajnego umysłu z zespołem Aspergera” Daniel Tamment opowiada o swoim życiu z Zespołem Aspergera, pisząc o możliwościach osób w spektrum: „W rzeczywistości każdy z nas ma swoje własne pokłady talentów. Wartość tych talentów nie zależy od ich wielkości, lecz od tego, jak potrafimy je wykorzystać i czerpać z nich radość”.
Aktualnie Polska ma 5 lat na wdrożenie nowej klasyfikacji ICD-11. Ważne jest, aby wraz z tymi zmianami dokonać odpowiednich dostosowań terapeutycznych. HKF Centrum Wpierania Rozwoju Dziecka prowadzi działania dedykowane dzieciom, młodzieży oraz dorosłym w spektrum autyzmu. W podsumowaniu zachęcamy do zapoznania się z ofertą HKF Centrum, która obejmuje kompleksową diagnozę i terapię dzieci oraz dorosłych pod opieką specjalistów HKF Centrum
Zapewniamy nowoczesną diagnostykę zaburzeń spektrum autyzmu ADOS-2 oraz różnorodne formy wsparcia terapeutycznego, dostosowane do indywidualnych potrzeb, co przyniesie rzeczywistą poprawę jakości życia i funkcjonowania dla osób w ASD.
Bibliografia
- M. Biadasiewicz, A. Maciarz „Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera” Oficyna Wydawnicza Impuls Gdańsk 2010
- D. Tamment „Urodziłem się pewnego błękitnego dnia. Pamiętniki nadzwyczajnego umysłu z zespołem Aspergera”Wyd. Czarne Wołów 2018
- E. Niezgoda „Autyzm w pigułce. Przyczyny, diagnoza, terapie, leczenie” Wyd. Fraszka edukacyjna Otwock 2017
- https://polskiautyzm.pl/
- https://www.psychiatriapolska.pl/ICD-11-vs-ICD-10-a-review-of-updates-and-novelties-introduced-in-the-latest-version,103876,0,1.html
